VILLADOSSOLA, dinsdag 5 juli 2022 / Ik maakte vandaag een veel te lange wandeling, nog steeds in het dal van de rivier Toce, vanaf de Passo del Gries. Ik wandelde over keienwegen die al in de 17e en 18e eeuw de belangrijkste verbinding tussen Bern en Milaan vormden. Langs kleine bergdorpjes waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Hollandse schilders uit de 17e eeuw kwamen hier langs, op hun Grand Tour door Italië. Richard Wagner was er.
Maar schijn bedriegt. Ik loop ook langs gele paaltjes met rode hoedjes, iedere 200 meter. En langs gevarendriehoekjes op paaltjes, met als opschrift Metanodotto! Ik loop namelijk langs de hoofd gasleiding van Nederland naar Italië, diep onder de grond van het dal. Aangelegd in 1974, vanaf de Passo del Gries tot aan Pavia, vlak onder Milaan. De leiding slingert door het dal, soms links van de rivier, dan weer rechts hoog tegen de helling aan. Ook dat is maar schijn, de leiding ligt zo recht mogelijk, het zijn de rivier en het dal die om de leiding heen slingeren.
Alles moet open gelegen hebben, de rivierbedding, de hellingen. Ook de steile stukken van het dal, waar de rivier zich met donderend geraas omlaag stort, en het pad haarspeldend naar beneden gaat. Niks ongerepte natuur en historische paden, gewoon, mensenwerk met grote graafmachines en grondverzet.
Als we nou stoppen met het transporteren van aardgas, wat gebeurt er dan met de leiding? Kunnen dan op zijn minst de gele paaltjes en de gevarendriehoekjes weg? Om iets van de indruk van ongereptheid terug te brengen, voor wandelaars als ik?